Takım Yıldızları Hakkında Detaylı Bilgi (Genel)
Bu yazıda, Takım yıldızları adları ve bu takım yıldızları hakkında geniş bilgilendirme yapacağım.
“Astronomi Tarihi” konu başlığı altında Babiller’in yaptığı takımyıldız adlandırmasının günümüzde de kullanıldığını öğrenmiştiniz.
Peki, takım yıldızlarının nasıl adlandırıldığını, gök küresindeki işlevlerini öğrenmek ister misiniz?
Bulutsuz bir gecede gökyüzünü gözlemlediğinizde sayısız yıldızla karşılaşırsınız. Sizin düzensiz olarak algıladığınız bu görüntü ilk çağlardan bu yana bilim insanlarının ilgisini çekmiştir. Bilim insanları tarafından yapılan gözlemler sonucunda yıldızların gök küresinde gruplar hâlinde belirli bir düzen içerisinde yer değiştirdikleri fark edilmiş. Bu yıldız kümeleri antik çağlarda, mitolojik karakterlerden, daha sonraki zamanlarda ise çeşitli varlıklardan esinlenilerek adlandırılmıştır.
Takım Yıldızları Ne Demek?
Astronomların gök küresi haritasını oluştururken kullandıkları 88 parçanın her biri takımyıldız olarak tanımlanmaktadır. Yukarıdaki görselde gök eşleğinin gök küresini ikiye bölmesi ile oluşan kuzey yarım kürede bulunan kuzey yıldızları görülmektedir.
Kuzey yarım küredeki bazı takımyıldızların isimlendirmeleri ile ilgili görselleri gördünüz. Takımyıldız isimlerinin genellikle mitolojik kahramanlar, hayvanlar veya nesnelerden oluştuğunu fark etmiş olmalısınız.
Bunun nedeni, günümüzde geçerli olan 88 takımyıldız adlandırmasının 48’inin Batlamyus’un oluşturduğu yıldız haritasına dayanmasıdır.
Güney yarım küre takımyıldızlarının adları genellikle hayvan veya bilimsel terimlere dayalıdır. Takımyıldız ve yıldız adlandırmalarında harfler ve sayılar da kullanılmaktadır.
Yukarıdaki görselleri inceleyiniz. Sol görsele dikkatlice baktığınızda Ay’ın sağ üst kısmında yer alan parlak yıldızlar grubunu görebilirsiniz. Bu yıldız grubu Büyükayı takımyıldızıdır. Sağdaki görsel ise Hubble Uzay Teleskobu tarafından çekilmiştir. Görselde Büyükayı’nın işaretçi yıldızlarından başlayan kesikli çizgiyi takip ettiğinizde Küçükayı takımyıldızının en parlak yıldızına ulaşırsınız. Bu yıldız, tarih boyunca insanların yön bulmak için kullandığı Kutup Yıldızı veya bilimsel adıyla Polaris’tir. Kutup Yıldızı üç yıldızdan oluşan bir sistemdir. Bu yıldızlardan Polaris A ve Polaris B aşağıdaki görselde gösterilmiştir. Üçüncü yıldız ise varlığı 1929 yılında belirlenen bir cüce yıldızdır.
Gök cisimlerinin bir gün boyunca gökyüzünde yaptıkları hareket, cisimlerin günlük hareketi olarak tanımlanır. Dünya üzerindeki bir gözlemciye göre gök cisimlerinin eşleğe paralel çemberler üzerinde doğudan batıya doğru hareket ediyor görünmelerinin nedeni aslında Dünya’nın kendi ekseni etrafında batıdan doğuya dönüşüdür.
Dünya kendi ekseni etrafındaki dönüşünü yaklaşık 24 saatte tamamlar. Gökyüzünde gözlemlediğiniz yıldızlar da bu dönüşe zıt yönde hareket ederek (gözlemciye göre) günlük çemberleri üzerindeki hareketlerini bir günde tamamlar.
Takım Yıldızları Hakkında Genel Bilgiler
Takım yıldızlarının isimleri nelerdir?
Büyük Köpek Takımyıldızları (Canis Major)
Boğa (Taurus) Takımyıldızları
Büyük Ayı (Ursa Major) Takımyıldızı
Küçük Ayı (Ursa Minör) Takımyıldızı
Kartal (Aquila) Takımyıldızları