Sürdürülebilirlik daimi olma yeteneği olarak adlandırılabilir. Çevrebilimindeki anlamı ise biyolojik sistemlerin çeşitliliğinin ve üretkenliğinin devamlılığının sağlanmasıdır. Sınırlı sayıda olan doğal kaynakların tasarruflu kullanımı sayesinde bu kaynakların sürdürülebilirliği de sağlanabilir.
İnsanoğlu, doğası gereği, yaşam şartlarını hep en iyi seviyeye getirme isteğindedir. En iyi barınma, en iyi yeme, içme, en iyi giyinmeyi temin etme gibi. Bilimin ve teknolojinin gelişmesini sağlayan da bu istek ve arayışlar olmuştur. İnsan ihtiyaçlarının sonsuzluğu, taleplerin de sonsuzluğunu gerektirmiştir. Ancak, doğal kaynakların sınırlılığı ve buna paralel dünya nüfusundaki hızlı artış doğal kaynaklarda azalmaya, mekânlar da daralmaya ve çevresel kirlenmeye sebep olmuştur. Hızla gelişen sanayileşme ve şehirleşme, tarımda modernleşme, teknoloji ve ekonomideki gelişmeler, kaynak-ihtiyaç dengesini sarsmıştır. Sosyal ve ekonomik kalkınmanın gerçekleştirilmesinde kullanılan kaynaklar hızlı ve geri dönülmez bir şekilde tahrip edilmiştir. Bu gerçeğin anlaşılmasıyla sınırsız kalkınma ve sınırsız tüketim modelleri yerini sürdürülebilir ve dengeli kalkınma modellerine bırakmaya başlamıştır. Dünya kaynaklarının tükenmez olduğu, havanın, suyun bedava kaynaklar olduğu anlayışı değişmiştir. Gelecek nesillerin daha sağlıklı ve sürdürülebilir bir dünyada yaşayabilmeleri için bu önemli bir adımdır.
Su, hava, toprak, bitki örtüsü, ormanlar …doğal kaynaklardır. Bitmeyecekmiş gibi görünen bu kaynaklar, insanların bilinçsiz davranışları sonucu hızla azalmaktadır. Canlı vücudunun yaklaşık %70’nin su olması suya ne kadar bağımlı olduğumuzu ortaya koymaktadır. Suyun temizlik, bahçe sulama, gıda üretimi gibi pek çok fonksiyonunun yanı sıra su; pek çok canlı için de yaşam alanıdır. Denizler, göl ve nehirler içinde milyonlarca canlıya ev sahipliği yapmaktadır. Canlılar için bu kadar hayati önemi olan suyun bir dakikalığına bile olsa boşa harcanmaması gerekmektedir. Örneğin şu an duş alan insanlar, duş almayı normalden 1 dakika önce bitirseler olimpik bir yüzme havuzunu dolduracak kadar suyu kurtarmış olurlar. Ya da diş fırçalarken musluğu açık bırakarak diş fırçalama yerine bardağa doldurduğumuz su ile çalkalama işini yapıp dişimizi fırçalarsak ne olur? Günde bir kova suyu boşa harcamamış oluruz.
Kışın ısıtıcıların ayarını artırmak yerine alacağımız bazı önlemlerle yakıt kullanımını azaltabiliriz. Bu önlemler sizce neler olabilir? Binaların iç ve dış cephesine yalıtım yaptırmak, pencereleri ısı yalıtımına uygun yaptırmak, hava şartlarına uygun giyinmek bu önlemlerden sadece birkaçıdır.
Gıda ve barınma ihtiyacımızı karşılayan toprak da sürdürülebilir kullanımı sayesinde gelecek nesillere sağlıklı bir biçimde teslim edilebilir. Tarımsal faaliyetlerde kimyevi madde kullanmamak, nöbetleşe ekim yapmak, tarım alanlarına konut yapmamak toprağın sürdürülebilir kullanıma birer örnektir. Aynı şekilde topraktan elde ettiğimiz bitkisel gıdaları veya hayvansal gıdaları da sürdürülebilir bir biçimde kullanırsak açlığın ve kıtlığın önüne geçmiş oluruz. Bunun için ne gibi uygulamalar yapabiliriz? Hangi önlemlerle israf boyutuna varan gıda kullanımını sürdürülebilir kullanıma çevirebiliriz? Sürdürülebilir kalkınma, doğaya zarar vermeden sürdürülebilir doğal kaynak kullanımı ile mümkündür.
Dünya kaynakları sınırlıdır. Bizim bu sınırlı kaynakları özenli kullanmamız gerekmektedir. Tüm Dünya’da toplam karbondioksit salımının % 80’inin oluşum sebebi doğal kaynakların enerji üretmek için tüketilmesidir. Fosil kaynakların kullanımının iklim değişikliğinden toprak kirliliğine kadar birçok olumsuz etkisi vardır. Bu yüzden enerji üretiminde doğa dostu seçimler yapmak zorundayız. Aynı zamanda tüketim alışkanlıklarımızda enerji verimliliği uygulamalıyız. Bu sayede iklim değişikliğinin engellenmesine, karbondioksit salımının azaltılmasına ve gelecek nesillere bırakacağımız Dünya’daki yaşam kalitesinin artmasına büyük katkı sağlamış oluruz.
Tüm bu çözümler Dünya’nın geleceği açısından ne kadar önemli ise ekonomik olarak da o kadar önemlidir. Hava, su, toprak her ne kadar doğal kaynak olsa da aynı zamanda bu kaynaklar birer milli servettir. Enerji alımında dış ülkelere bağlı olan ülkelerin enerji tasarrufu sayesinde bu ülkelere bağımlılığı azalacaktır. Enerji tasarrufu yapan kişi kendi maddi durumuna katkı yapmakla kalmaz ülkesinin ekonomik gelişimine de katkı yapmış olur.
Çevre dostu tüketim malzemeleri kullanmak da ekonomiye ve Dünya’nın geleceğine olumlu bir yatırımdır. Çevre dostu tüketim malzemeleri deyince ilk aklınıza neler geliyor? Kullandığınız kıyafetlerin, oyuncakların, temizlik malzemelerinin kırtasiye ürünlerinin çevre dostu olduğunu düşünüyor musunuz? Alışveriş ürünlerini nasıl taşıyorsunuz? Plastik poşet mi, bez torba mı yoksa kâğıt çanta mı kullanıyorsunuz?
Alışveriş yaparken aldığınız ürünün fiyatına, kalitesine bakarken çevre dostu olup olmadığına da bakıyor musunuz? Peki, bir ürünü çevre dostu yapan nedir?
Doğal kaynakları tüketerek üretim yapmak yerine varolan eski ürünlerin dönüştürülmesi, kaynak ve enerji tasarrufu için kullanılan bir yöntemdir. Geri dönüşümlü malzeme kullanımı ise, pek çok “çevre dostu” ürünün ortak özelliğidir. Ürünlerde olması gereken geri dönüşüm oranını belirleyen bir kural ya da madde yok fakat gelecekte bu tip standartların uygulamaya geçirilmesi bekleniyor.
Geri dönüşüm ya da atık malzemelerin kullanımından başka, doğal kaynakların korunmasına katkıda bulunan ürünler de var. Daha az malzeme kullanımı ile aynı işi gerçekleştirebilen, dayanıklı, sürekli yenilenmesi, değiştirilmesi gerekmeyen ve hızlı yenilenebilir kaynaklara sahip ürünler bu kapsamda değerlendiriliyor.
Örneğin; ahşap, ekolojik tasarım kriterleri ile birebir uyuşan malzemelerin başında geliyor. Bununla birlikte, ahşap elde etmek için kesilen ormanlar göz önünde alındığında, elde edilen ahşap malzemenin çok iyi korunması ve uzun süreli kullanımı da şart. Bizler de plastik oyuncak almak yerine ahşap oyuncaklar alabiliriz. Mobilya seçiminde de aynı şekilde plastik ve metal olanlar yerine ahşap mobilyaları tercih edebiliriz.
