Filozof, var olan her şeyle ilgili tam, eksiksiz bilgilere sahip olmaktan çok, sürekli hakikati arama yolunda olan kişidir. Karl Jaspers (1883-1969)’ın filozof için “Bilgeliğin peşinden koşan.” ifadesini kullandığını hatırlayalım.
Bilgiyi seven, bilgelik arayışına muhtaç olduğunu hisseden filozofta herkes gibi yer, içer, gezer. Onu diğer insanlardan farklılaştıran şey, onun kendi kendine soru soran kişi olmasıdır. O, tüm hayatı boyunca görüp duyduğu her şey hakkında sorgulama yapan, onlardaki problemleri gören birisidir.
Filozof düşüncelerini mantıksal bir tutarlılıkla ortaya koyan ve sistemli bir bütünlük içinde sunandır. O, karşıtlıkları içinde hayatı, hayatın anlamını, anlamsızlığı, doğruyu yanlışı, iyiyi kötüyü, bizi mutluluğa götüreni bilmeye çalışır. O, düşünceleriyle evrensel bir bilince sahip, oralı ya da buralı değil bir evren vatandaşıdır.
Filozofun yaptığı tüm insanlığın sorunlarını kendine problem edinmek, bilim, sanat, siyaset gibi her alanda düşünerek yeni, özgün fikirler ortaya koyabilmektir. Onların getirdiği bu düşünce zenginliği ve yaşama tarzı yoluyla insanlar etrafında olup bitenleri fark eder ve gerçekleri görmeye başlarlar.
Filozof, var olan her şeyi ve insan yaşamını bütün boyutlarıyla kavramaya çalışırken de alçak gönüllüdür ve “Ben bilirim.” iddiasında değildir. O, neyi bilip neyi bilmediğinin farkındadır. Kendi ön yargılarıyla, bilgisizlikleriyle yüzleşebilir ve kibre kapılmaz. Doğruların onu araştıran herkese açık olduğu anlayışıyla hakikate ulaşma isteğini taşır ve soruşturma azmini sürdürür. Bunların yanı sıra filozof, dediği ile yaptığı birbiri ile uyumlu olan, savunduğu düşünceleri hayatına aktarabilen bir kişidir. O, bilgece bir hayat tarzının yaşayan örneğidir.
Filozoflar, “Kral Çıplak!” isimli hikâyedeki gerçeği haykırarak söyleyen çocuk gibi doğruları olduğu gibi söylerler. Sonra çorap söküğü gibi arkası gelir. Herkesin çocuğu onayladığı gibi filozofların çabası da toplumda er ya da geç fark edilir. Hakikat peşinde koşan bu filozoflar, eleştirel düşünen ve düşündüklerini her koşulda söyleyenlerdir. Bu yönleriyle filozoflar yaşadığı toplumda insanlarla ters düşme pahasına ve gerektiğinde ölümü göze alarak uyarma ve uyandırma sorumluluğu taşıyan kişilerdir.
