Amasya Görüşmeleri konu anlatımı 8. Sınıf İnkılap Tarihi kitap ve ders notları kullanılarak derlenmiştir.
Amasya Görüşmeleri ve Alınan Kararlar
Temsil Heyeti Başkanı Mustafa Kemal, yeni kurulan Ali Rıza Paşa Hükumeti’yle görüşmek istedi. Bu amaçla öncelikle 3 Ekim 1919 tarihinde hükumete bir telgraf çekildi. Erzurum ve Sivas kongrelerinde alınan kararlara ve oluşturulan Temsil Heyeti’ne İstanbul Hükumeti’nin saygılı davranması halinde, Temsil Heyeti’nin de onayını alarak Kuva-yı Milliye’nin hükumete yardımcı olacağı bildirildi. Bu girişim İstanbul Hükumeti’nde karşılığını buldu. Ali Rıza Paşa Bahriye Nazırı Salih Paşa’yı Amasya’ya gönderdi. 20-22 Ekim 1919 tarihleri arasında, Temsil Heyeti adına Mustafa Kemal ve İstanbul Hükumeti adına Bahriye Nazırı Salih Paşa arasında Amasya Görüşmeleri yapıldı.
Görüşmeler sonunda açık ve gizli protokoller (antlaşma tutanağı) imzalandı ve şu kararlar alındı:
Amasya Görüşmeleri Kararları
- Vatanın bütünlüğünün ve bağımsızlığının korunması esastır.
- Müslüman olmayan topluluklara siyasi ve sosyal dengemizi bozacak haklar verilmeyecektir.
- Milletvekili seçimleri serbestçe yapılacaktır.
- Mebusan Meclisi İstanbul dışında Osmanlı Hükumeti’nin uygun göreceği güvenli bir yerde toplanacaktır.
- Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nin hukuksal varlığı
- Osmanlı Hükumeti tarafından tanınacaktır.
- İstanbul Hükumeti’nin İtilaf Devletleri ile yapacağı barış görüşmelerine Temsil Heyeti’nin de uygun gördüğü temsilciler gönderilecektir.
- İstanbul Hükumeti Sivas Kongresi’nin kararlarını tanıyacaktır.
Salih Paşa, Amasya Görüşmeleri’nde alınan kararları hükumetine kabul ettireceğini Mustafa Kemal’e bildirdi. Fakat meclisin açılması dışındaki kararlar İstanbul Hükumeti tarafından kabul edilmedi. Bu görüşmelerle İstanbul Hükumeti Milli Mücadele’nin içine çekilemedi ancak bir süre için de olsa hükumetin Milli Mücadele hareketine karşı olumsuz tutumu engellendi. Bu görüşmelerden kazançlı çıkan Temsil Heyeti’nin varlığı İstanbul Hükumeti tarafından resmen tanınmış oldu. Böylece Milli Mücadele hareketi hukuki bir nitelik kazandı. Bu başarı halkın bağımsızlığa ve kurtuluşa olan inancını artırdı.
Amasya görüşmelerinde hangi kararlar alınmıştır?
Müslüman olmayan topluluklara siyasi ve sosyal dengemizi bozacak haklar verilmeyecektir.
Milletvekili seçimleri serbestçe yapılacaktır.
Mebusan Meclisi İstanbul dışında Osmanlı Hükumeti’nin uygun göreceği güvenli bir yerde toplanacaktır.
Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nin hukuksal varlığı
Osmanlı Hükumeti tarafından tanınacaktır.
İstanbul Hükumeti’nin İtilaf Devletleri ile yapacağı barış görüşmelerine Temsil Heyeti’nin de uygun gördüğü temsilciler gönderilecektir.
İstanbul Hükumeti Sivas Kongresi’nin kararlarını tanıyacaktır.
Amasya görüşmelerinde hangi konuda anlaşma sağlanmıştır?
2- Müslüman olmayan topluluklara Türk memleketlerinin siyasi egemenlik ve sosyal dengesini bozacak biçimde ayrıcalıklar verilmemesi
3- Anadolu ve Rumeli Müdafaa-i Hukuk Cemiyeti’nin hukuki bir kurul olmak üzere İstanbul Hükûmeti tarafından tanınması
4- İtilaf Devletleri ile Osmanlı Devleti arasında barışın kurulması için toplanacak konferansa Heyet-i Temsiliye tarafından da uygun görülen kimselerin gönderilmesi
5- Osmanlı Meclis-i Mebusan’nın İstanbul’da toplanmasının güvenlik bakımından uygun olmadığı
