Detaylı astronomi incelemeleri teleskobun icadı ile hızlanmış, elde edilen veriler Yepyeni çalışmalara kaynaklık etmiştir. Fizik biliminin optik alt alanındaki gelişmelere Enlem olarak ayrımlı Biçim ve özellikte rasat araçları geliştirilmiştir. Astronomide Kullanılan Araçlar sırasıyla Dürbünler, teleskoplar ve uydular olarak sınıflandırabiliriz.
Dürbünler
Birbirinin özdeş veya simetrik mercekler grubunun özdeş noktaya odaklanacak şekilde yerleştirilmesi ile oluşan araçlardır. yeğni ve basit taşınabilir olmaları vazgeçilmez rasat araçları olmalarını sağlamıştır.
Dürbünlerde merceğe gelen Fer ışınlarının merceklerden geçip göz merceğine nasıl ulaştığı yandaki şekilde gösterilmiştir. Cisimden Fer ışınlarının ilk ulaştığı mercek objektif, gözümüzün dayalı olduğu göz merceği ise oküler olarak adlandırılır.
Görme olayının gerçeklemesine yetecek kadar ışığın olmadığı ortamlarda aşağıdaki görselde görülen gece görüş dürbünleri kullanılır.
Aşağıdaki görselde bu dürbünlerle elde edilen bir imaj yer almaktadır.
Teleskoplar
malum ilk teleskop, 17.yy. ın başlarında Hollandalı gözlükçü Hans Lippershey (Hans Liperşi 1570- 1619) tarafından icat edilmişse de 1609 yılında Galilei tarafından sema gözlemlerinde kullanılmıştır.
Gök cisimleri en büyük teleskoplarla dahi nokta olarak görünürler. Ancak yakın gök cisimleri henüz büyük görünür. Gök cisimlerinden gelen ışınların bir noktada odaklanıp gök cisimlerinin parlak ve henüz büyük görünmesini sağlayan teleskoplar ışınımın dalga boyuna göre beş sınıfa ayrılır.
- Optik teleskoplar
- Radyo teleskopları
- X-ışını teleskopları
- Kızılötesi ışını teleskopları
- Gama ışını teleskopları
Optik Teleskoplar
Mercek veya gözgü kullanılarak oluşturulan sistemlerle görüntünün elde edildiği teleskoplardır. Mercekli, aynalı ve melez (ayna ve mercekli) olmak üzere üç tiptir.
Radyo Teleskoplar
Elektromanyetik tayfın radyo dalgaları bölgesindeki ışınımları toplayarak rasat yapmaya yarayan çanak şeklindeki antenlerdir.
Radyo teleskopların henüz duyarlı olması için ileri bilgisayar teknolojilerinden yararlanılır. Dalgaları toplayan alanın büyüklüğü Mühim olduğu için radyo teleskoplarının çanakları olabildiğince büyük üretilir. Bu teleskopların kurulum yerleri de randımanlı çalışmalarında etkilidir. Radyo teleskopların kullanıldığı gözlemevleri radyo televizyon ve radar sinyallerinden etkilenmeyeceği yerlere kurulur.
X-Işını, Kızılötesi Işını, Gama Işını Teleskoplar
ilim insanları, optik ve radyo teleskopları ile elde edilen görüntüler atmosferin Menfi etkileri sebebiyle kendilerini tatmin etmeyince Yepyeni arayışlar içine girdiler. Böylece bilimde Yepyeni atılımlara zemin hazırladılar.
1990 yılından beri Dünya yörüngesinde vazife yapan Hubble (Habıl) Feza teleskobu ile elde edilen görüntüler, bugüne kadar görünür ışıkla elde edilen en Ayrıntılı görüntülerdir.
Hubble’ın dışında Compton gama ışınları gözlemevi, Chandra (Çhandıra) X-ışınları gözlemevi ve Spitzer (sipitzır) Feza teleskobu NASA’nın Dünya atmosferi dışına yerleştirdiği ayrımlı dalga boylarındaki ışınımlar ile veri toplayan teleskoplardır.
Aşağıdaki bu teleskoplarla elde edilen kimi görüntülerin görselleri yer almaktadır.
Uydular
Dünya’nın uydusunun Ay olması gibi başka gezegenlerin de uyduları olduğunu biliyor muydunuz? hem de Jüpiter gibi kimi gezegenlerin çok sayıda uydusu vardır.
Gezegenler ve natürel uydular, ilim insanlarına Suni uydular geliştirmek için ilham kaynağı olmuştur. Yapma uydu olarak da adlandırılan bu teknoloji ürünleri konusunda Detaylı profili ileride öğreneceğiz.
Astronomi ve Uzay Bilimleri Ders notlarına buradan ulaşabilirsiniz.
