16.yüzyılda Osmanlı Devleti gerek stratejik, gerekse insani yardım amacıyla Akdeniz dışında da denizcilik faaliyetlerinde bulundu. Bunun en büyük örneği “Hint Deniz Seferleri”dir. Bu seferlerin nedenleri özetle şunlardır:
Hint Deniz Seferlerinin Nedenleri
Coğrafi Keşifler sonucu Hint deniz yolunun bulunmasından sonra Portekizler Hint ticaret yollarını denetimlerine aldılar. Bir süre sonra bölgedeki Müslümanlara baskı yapmaya ve Müslüman tüccarlara zarar vermeye başladılar. Bu durum karşısında Hindistan’daki Müslüman Gücerat Hükümdarı, Osmanlıdan yardım istedi. Osmanlı Devleti, gerek bu bölgelerdeki Müslümanlara yardım etmek gerekse Portekizleri bölgeden uzaklaştırmak amacıyla Hindistan’a dört sefer düzenledi.
Bu seferler Hadım Süleyman Paşa (1538), Piri Reis (1551), Murat Reis (1552) ve Seydi Ali Reis (1553) tarafından gerçekleştirildi. Ancak bu seferlerden bir netice elde edilmedi. Hint Deniz Seferlerinin başarısız olmasında Osmanlı Devleti’nin bölgenin önemini tam olarak kavrayamaması, Osmanlı gemilerinin açık denizlere dayanıklı olmaması ve bölge halkının tam destek vermemesi etkili oldu.
İlginizi Çekebilir : Osmanlı Safevi İlişkileri
İlginizi Çekebilir : İstanbul’un Fethi
İlginizi Çekebilir : Akdeniz’de Osmanlı Hakimiyetinin Kurulması
Kanuni’den sonra da Hindistan’a olan ilgi devam etti. II. Selim Dönemi’nde Kurdoğlu Hızır Reis, Sinan Paşa ve Özdemiroğlu Osman Paşa komutasında Güney Arabistan’a başarılı seferler yapıldı. Habeşistan ele geçirildi. Yine Sadrazam Sokullu Mehmet Paşa, Osmanlı donanmasını Akdeniz’den Hint Okyanusu’na geçirebilmek için “Süveyş Kanalı Projesi”ni hayata geçirmek istedi.
Bu proje ile Akdeniz ve Kızıldeniz’i bir kanalla birleştirmeyi amaçladı. Böylece Akdeniz’deki Osmanlı donanmaları, Kızıldeniz ve Hint Okyanusu’na geçebilecek; Yemen ve Hicaz bölgeleri korunabilecek; Coğrafi Keşifler yüzünden önemini kaybeden Akdeniz limanları yeniden canlanabilecekti. Ancak bu proje hayata geçirilemedi.
Hint Deniz Seferleri sonucunda Kanuni Dönemi’nde; Arap Yarımadası, Kızıl Deniz ve Basra Körfezi’nin denetimi Osmanlı’ya geçti. Kızıldeniz bir iç deniz oldu. Portekizlilerin Hint Okyanusu’ndaki varlıkları sona erdirilemedi. Ancak Yemen, Eritre, Sudan sahilleri ve Habeşistan’ın bir kısmı ele geçirildi. Hint Deniz Seferleri oldukça büyük zorluklarla yapıldığı gibi, Osmanlı devletini ekonomik açıdan da olumsuz etkiledi.
Hint Deniz Seferleri Soru Cevap
Neden Başarısız Olmuştur?
Osmanlı donanmasının okyanus şartlarına uygun olmaması
Portekiz donanmasının daha güçlü olması
Bölgedeki Müslüman devletlerin gereken desteği vermemesi
Hangi Hükümdar Zamanında Yapılmıştır?
Hint Deniz Seferlerini Gerçekleştiren Kaptanlar Kimlerdir?
Koca Murat
Seydi Ali Reis
