Trafik İşaretlerini ve İşaret Levhalarını Tanıyalım Kara yolları, toplumun ortak kullanım alanlarındandır. Ortak kullanım alanlarından en verimli ve doğru biçimde yararlanmak herkesin en doğal hakkıdır. Bu hakkın kullanılması sırasında herkesçe uyulması gereken bazı kurallar vardır.
Trafikte ortak bir iletişim dili oluşturmak amacıyla bu kuralları gösteren kara yolları trafik işaretleri ve işaret levhaları geliştirilmiştir. Trafik işaretleri ve işaret levhaları, trafiği düzenleyerek can ve mal güvenliğinin korunmasına hizmet eder. Kara yolları trafik işaretleri ve işaret levhaları, Avrupa Birliği uyum sürecinde güncellenerek bugünkü son halini almıştır.
Kara Yolları Trafik Kanunu’na göre kara yollarında can ve mal güvenliği yönünden gerekli düzenleme ve işaretlemeleri yaparak önlem almak ve alınmasını sağlamak, tüm kara yollarında işaretleme standartlarını tespit etmek, yayımlamak ve kontrol etmek Karayolları Genel Müdürlüğünün (KGM) görevlerindendir. KGM bu amaçla kara yollarını kullananlara yol ve çevresinin genel özellikleri hakkında gerekli görülen uyarı ve önerileri trafik işaret ve işaret levhaları aracılığı ile yapar.
Trafik işaret levhalarının sınıflandırılması
Tehlike uyarı işaretleri
Kara yolunu kullananları, yol üzerindeki tehlike konusunda uyarır ve tehlikenin özelliği hakkında bilgi verir.
Bu işaretler aynı zamanda sürücülerin hızlarını düşürmeleri ve daha dikkatli olmaları gerektiği durumları bildirir. Bu gruptaki işaretler genel olarak eşkenar üçgen içerisindeki sembollerle ifade edilir. Aşağıda verilen tehlike uyarı işaretlerini ve anlamlarını inceleyiniz.
Trafik tanzim işaretleri
Bu işaretler, kara yollarını kullananları uymaları gereken özel yükümlülükler, çeşitli yasaklama ve kısıtlamalar hakkında bilgilendirmek için kullanılır. Trafik tanzim işaretleri; öncelik bildiren işaretler, yasaklama ve kısıtlama bildiren işaretler ile mecburiyet bildiren işaretlerden oluşur.
Genel olarak daire şeklinde trafik işaret levhaları kullanılsa da üçgen, dikdörtgen ve sekizgen şeklinde olan işaretler de kullanılır. Aşağıda verilen trafik tanzim işaretlerini ve anlamlarını inceleyiniz.
Bilgi işaretleri
Kara yollarını kullananlara yol ve çevresi, yol güzergahında bulunan yerleşim birimleri ve yolculuk sırasında gerekebilecek diğer yardımcı hizmetler hakkında bilgi verir. Bu işaret levhaları, genel olarak mavi zemin üzerine yerleştirilmiş beyaz sembollerden oluşur. Otoyollarda ise işaret levhaları yeşil zemin üzerine yerleştirilen yazı ve sembollerden oluşur. Aşağıda verilen bilgi işaretlerini ve anlamlarını inceleyiniz.
Durma ve park etme işaretleri
Sürücülerin araçlarını, tehlike oluşturmayacak şekilde park edebilecekleri ya da durdurabilecekleri yerlerin düzenlenmesinde ve denetlenmesinde kullanılır.
Yapım, bakım ve onarım işaretleri
Sürücüleri yol üzerinde bakım ve onarım sahaları hakkında uyarır. Bu işaret levhaları yandaki fotoğrafta görüldüğü gibi standart renk ve ebatlarda düzenlenir.
- Paneller: Beyaz zemin üzerine siyah harf, rakam, bordür, ok ve sembollerden oluşan paneller, trafik işaret levhalarının verdiği mesajların tamamlayıcısıdır. Paneller genellikle trafik işaret levhalarının altına yerleştirilir. Kara yolları standart trafik işaret levhalarının dışında yol çizgileri de trafik düzenine ve trafik güvenliğine katkı sağlar.
- Yol kaplaması (asfalt) yüzeyine çizilen çizgilerle kara yolunu kullananlara geçme yasakları bildirilir. 2. Şerit çizgileri ve yönlendirici oklar, kavşaklarda ve yollarda trafiğin seyir yönüne uygun şeridin kullanılmasını sağlar. Böylece kullanılan yol kapasitesi artırılmış olur.
- Kenar çizgileri ile yolun kaplama sınırları sürücülere bildirilir.
- Yol çizgileri, kara yolundaki bakım-onarım çalışma sahaları ile olağan dışı daralma ya da kaplamalardaki farklılıkları gösterir.
- Yaya geçidi gibi işaretlerle yolun aynı düzeyde yayalar tarafından da kullanılma olasılığı belirtilmiş olur.
Trafikte görevli kişilerin trafiği yönetme hareketleri ve sorumlulukları, Karayolları Trafik Yönetmeliği’yle belirlenmiştir.
Görevli kişilerin trafiği yönetme hareketleri
- Görevli kişinin bir kolunu dik olarak yukarıya kaldırması, yeterli güvenlikte duramayacak sürücüler ile kavşağa yeni giren ve kavşak içinde bulunan sürücüler dışında, tüm kara yolunu kullananlar için “DUR” emridir.
- Görevli kişinin kolunu veya kollarını yatay olarak yana uzatması, kol veya kolların belirttiği doğrultuyu kesen yönlerden (ön ve arka taraftan) gelenler için “DUR” emridir. Bu hareket aynı zamanda kol veya kolların uzatıldığı doğrultudan gelenler içinse “GEÇ” emridir. Görevli kişi gerekli işaretleri verdikten sonra kollarını indirebilir. Görevli kişinin, kol veya kollarını indirmiş olması evvelce verilmiş olan işaretleri değiştirmez.
- Görevli kişinin kırmızı renkli ışık sallaması, ışığı yönelttiği doğrultudaki kara yolunu kullananlar için “DUR” emridir.
- Görevli kişinin trafiği yönetme hareketlerine yardımcı olmak üzere kısa sesli tek veya fasılalı düdük çalması “UYARI” , uzun sesli tek veya fasılalı düdük çalması ise “DUR” emridir.
Görevli kişilerin sorumlulukları
- Görevli kişiler, zorunlu olmadıkça ışıklı işaretlerle yönetilen kavşaklarda trafiğe müdahale etmemelidir.
- Görevli kişiler, yeşil ışıkta ilerlemekte olan veya kavşaklara girmek üzere olan araçları ani işaretlerle durdurmamalıdır.
- Görevli kişiler kural, kısıtlama ve yasaklamalara aykırı uygulamalara imkan tanımamaya özen göstermelidir.
Kanunlarla belirtilen tüm unsurlara her insanın uyması bir zorunluluktur. Kanunlara uyulmamasının cezai yaptırımı olduğu unutulmamalıdır.
