Konumuz “Türkiye’nin Dış Ticareti ve Dünya Pazarlarındaki Yeri” bu konuda Ülkemizin yapmış olduğu atılımlar ve dış ticaretin ülkemize ne gibi katkıları olmuştur? kısaca İnceleyeceğim. Konu anlatımı içindeki ders notları 12. sınıf Türkiye’nin Dış Ticareti Coğrafya konuları ve kitaplarından derlenmiştir.
Türkiye’nin Dış Ticareti ve Dünya Pazarlarındaki Yeri
Dış ticaret bir ülkenin diğer ülkelerle yaptığı her türlü alım satımdır. Ülkelerin ihtiyaç duydukları mal ve hizmetlerin farklı olması, doğal kaynakların, ham maddelerin ve işlenmiş ürünlerin farklılık göstermesi uluslararası ticaretin en önemli sebebidir. Bir ülke içerisinde üretilen her türlü mal ve hizmetin başka ülkelere satılmasına dış satım (ihracat), yabancı ülkelerden satın alınan her türlü mal ve hizmete ise dış alım (ithalat) denir.
Bir ülkenin belli bir dönem içinde gerçekleştirdiği toplam dış satım ve dış alım değeri dış ticaret hacmi olarak adlandırılır. Dış alım giderlerinin dış satım gelirlerinden fazla olması durumuna dış ticaret açığı denir. Ekonomik dengelerinde sıkıntı yaşayan ülkeler dış ticaret açığı verir. Dış satım gelirinin dış alım giderlerinden fazla olması durumu dış ticaret fazlası olarak adlandırılır. Ekonomik gücü yüksek, gelişmiş olan ülkelerin dış ticaret fazlası vardır.
Dış ticaret dengesi ise bir ülkenin dış satımdaki gelirleriyle dış alımdaki giderleri arasındaki dengedir. Türkiye’de seksenli yılların ilk yarısından itibaren ticarette dışa dönük bir politika izlenmeye başlanması, dış ticaret hacminde önemli bir büyüme sağlamıştır. Küreselleşen ekonominin sunduğu fırsatlar, Türkiye’nin konumu, rekabet potansiyeli olan ürünlerin varlığı ve Türkiye’nin nüfusu dış ticaret hacmini artırmıştır.
Dış ticaretin göstereceği gelişmeler, Türkiye ekonomisindeki gelişimde önemli rol oynamıştır. Cumhuriyet’in ilk yıllarında Türkiye’nin ihracatında ham madde ve tarımsal ürünler önemli bir yer tutarken bugün ihracatımızın çok büyük bir kısmını imalat sanayisi oluşturmaktadır. Geçmişten bugüne dış ticaret, hem ihracat hem de ithalat bakımından hızla artmış, tarım ürünlerinin yerini sanayi ürünleri almıştır.
Türkiye’nin dış ticaretinde dış alımın payı dış satımdan fazladır. Bu nedenle ticarette giderlerimiz gelirlerimizden fazladır. Türkiye’nin dünya pazarında 2017 yılında ihracatındaki en büyük pay; elektrikli cihazlar, elektronik ürünler, makineler, motorlu taşıtlar ile parçalarına aittir. 2017 yılı itibarıyla dünya pazarında ithalat payının en çok olduğu ürünler ise fosil yakıtlar, yağlar, kazanlar, makinalar ve mekanik cihazlardır.
serbest Bölge | Coğrafya
Bir ülkenin idari sınırları dahilinde bulunan fakat gümrük sahası dışında bırakılan, ülkenin diğer kesimlerinden farklı olarak ihracat artışına yönelik birtakım ekonomik ayrıcalıkların tanındığı bölgelere serbest bölge denir. Ülkemizde serbest bölgelerin kuruluş amacı:
- İhracat odaklı üretim ve yatırımları desteklemek
- Ülkeye yapılacak yabancı yatırımları ve teknolojik girişleri teşvik etmek
- İşletmeleri ihracata yönlendirmek
- Uluslararası ticaretin gelişimini desteklemek
Sınır Ticareti | Coğrafya
Komşu iki ülke arasındaki anlaşmaya dayalı olarak yapılan; bölgesel kalkınmayı, istihdamı, bölge halkının ihtiyaçlarını hızlı biçimde gidermeyi hedefleyen özel bir ticaret türüdür.
